Εξωσωματική Γονιμοποίηση

Έχουν περάσει πάνω από 40 χρόνια από τότε που γεννήθηκε το πρώτο παιδί με Εξωσωματική γονιμοποίηση.

Έκτοτε ο τομέας αυτός της γυναικολογίας έχει δει θεαματικές εξελίξεις βοηθώντας χιλιάδες ζευγάρια να αποκτήσουν παιδιά, πολλά από τα οποία σήμερα έχουν γίνει με την σειρά τους τα ίδια γονείς.

Τι είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση;

Η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι μία περίπλοκη διαδικασία η οποία απλοποιημένα χωρίζεται στα εξής στάδια με την οποία γίνεται συλλογή ώριμων ωαρίων από την γυναίκα, συλλογή σπέρματος από τον άντρα, συνδυασμός αυτών των δύο στο εργαστήριο με τελικό αποτέλεσμα την ανάπτυξη ενός ή περισσοτέρων εμβρύων και μετέπειτα την μεταφορά του/τους εντός της μήτρας της γυναίκας έτσι ώστε αυτή η διαδικασία να οδηγηθεί σε μία επιτυχημένη εγκυμοσύνη.

Σε ποιους απευθύνεται;

Η εξωσωματική γονιμοποίηση απευθύνεται σε ζευγάρια τα οποία αντιμετωπίζουν προβλήματα είτε με την γονιμότητα είτε με κάποιο γενετικό νόσημα.

Μία ιδιαίτερη κατηγορία ασθενών που καταφεύγουν στην εξωσωματική γονιμοποίηση είναι ασθενείς στους οποίους γίνεται προσπάθεια διατήρησης της γονιμότητας σε περιπτώσεις καρκίνου ή άλλων σοβαρών προβλημάτων υγείας.

Είναι η εξωσωματική για εμένα;

Συνήθως η εξωσωματική δεν είναι η λύση πρώτης γραμμής που ακολουθούμε, πάραυτα  πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην απόφαση για ένα ζευγάρι να καταφύγει στην εξωσωματική.

Στις περιπτώσεις της υπογονιμότητας η εξωσωματική γονιμοποίηση μπορεί να είναι η λύση για εσάς εάν έχετε προχωρημένη ηλικία ή έχετε διαγνωστεί με ένα από τα παρακάτω:

Καταστάσεις που προσβάλουν τις σάλπιγγες – Μη βατές σάλπιγγες

• Ενδομητρίωση
• Διαταραχές ωορρηξίας
• Ανωμαλίες τους σπέρματος
• Υπογονιμότητα ανοσολογικής αιτιολογίας
• Ανεξήγητη υπογονιμότητα

Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους γίνεται η εξωσωματική γονιμοποίηση;

Ναι.

Αναλόγως την ηλικία, το ιατρικό ατομικό ιστορικό, τον λόγο για τον οποίο γίνεται η εξωσωματική γονιμοποίηση και τα αποτελέσματα των εξετάσεων από τον έλεγχο του ζευγαριού, διακρίνουμε διαφορετικές προσεγγίσεις στην εξωσωματική γονιμοποίηση.

Τα βήματα της εξωσωματικής γονιμοποίησης και  οι διαφορετικές προσεγγίσεις

Διέγερση ωοθηκών

Η κλασική μέθοδος εξωσωματικής γονιμοποίησης

Το πρώτο βήμα είναι η προετοιμασία των ωοθηκών και η διαδικασία διέγερσης τους ώστε να μπορέσουμε να συλλέξουμε πάνω από ένα ωάριο που φυσιολογικά θα ωρίμαζε στην διάρκεια ενός φυσιολογικού κύκλου.

Για να το επιτύχουμε αυτό χορηγούνται φάρμακα – Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται σε αυτή την φάση είναι 2 ειδών. Το ένα διεγείρει την ανάπτυξη των ωοθυλακίων ενώ το άλλο εμποδίζει την πρόωρη ωοθυλακιορηξία.

Υπάρχουν διαφορετικά πρωτόκολλα εξωσωματικής, αναλόγως ποια φάρμακα και για πόσο χρονικό διάστημα θα χορηγηθούν.

Η επιλογή του καλύτερου πρωτοκόλλου και η δοσολογία του κάθε φαρμάκου που θα χορηγηθεί, εξατομικεύεται για κάθε ασθενή ανάλογα με την ηλικία της, το ορμονικό της προφίλ, το ιστορικό και τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν (συντρέχουν)

Η Εξωσωματική γονιμοποίηση με φυσικό κύκλο.

Παρομοίως με την κλασική μέθοδο Η γονιμοποίηση πραγματοποιείται στο εργαστήριο, αλλά η διαφορά τους έγκειται στο γεγονός ότι η γυναίκα δεν λαμβάνει φάρμακα ωοθηκικής διέγερσης. Χρησιμοποιείται ένα μόνο ωάριο το οποίο λαμβάνεται έπειτα από παρακολούθηση του φυσικού κύκλου της γυναίκας .

Εξωσωματική με δότρια ωαρίων

Πρόκειται για εξωσωματική γονιμοποίηση η οποία χρησιμοποιεί ωάρια από δότρια και απευθύνεται σε γυναίκες οι οποίες δεν μπορούν να παράγουν δικά τους ωάρια.

Συνήθως αφορά:

• γυναίκες οι οποίες για διαφόρους λόγους έχουν υποβληθεί σε αφαίρεση ωοθηκών
• γυναίκες οι οποίες έχουν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία/ χημειοθεραπεία
• γυναίκες οι οποίες πάσχουν από πρόωρη-πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια
• γυναίκες οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στα πρωτόκολλα διέγερσης των ωοθηκών.

Τα ωάρια που χρησιμοποιούνται μπορεί να είναι φρέσκα είτε ωάρια  που προέρχονται από από συντήρηση στην περίπτωση των φρέσκο νουάρ ιού θα πρέπει να γίνει συγχρονισμός της δότριας με την λήπτρια Διαμέσου συγκεκριμένο πρωτόκολλο

Ωρίμανση Ωοθυλακίων

Η διέγερση των ωοθηκών είναι μια διαδικασία η οποία παρακολουθείται στενά με χρήση διαδοχικών υπερηχογραφημάτων και μετρήσεων της οιστραδιόλης. Όταν τα ωοθυλάκια φτάσουν στο σωστό μέγεθος τότε χορηγείται μία ένεση η οποία προάγει την ωρίμανση τους.

Ωοληψία και λήψη σπέρματος

Με την ωρίμανση των ωοθυλακίων προγραμματίζεται και η ωοληψία δηλαδή η συλλογή των ώριμων πλέον ωαρίων από τη γυναίκα.

Η ωοληψία είναι μία επεμβατική διαδικασία η οποία χρειάζεται μέθη και με την οποία λαμβάνονται τα ωάρια από την γυναίκα με την χρήση ειδικής βελόνας υπό συνεχή υπερηχογραφική καθοδήγηση.

Παράλληλα με την διαδικασία της ωοληψίας ο εμβρυολόγος ελέγχει την παρουσία των ωοθηλακίων , την απομόνωση τους και τη μεταφορά τους στο εργαστήριο για να γίνει η γονιμοποίηση με το σπέρμα το οποίο έδωσε νωρίτερα ο σύζυγος αφού αυτό έχει υποστεί επεξεργασία ώστε να έχει αυξηθεί στο μέγιστο η γονιμοποιητική του ικανότητα ?

Κατάψυξη σπέρματος

Η κρυοσυντήρηση σπέρματος έχει σαν σκοπό την διατήρηση της γονιμότητας του άντρα για εύλογο χρονικό διάστημα και την δυνατότητα για χρήση αυτού σε οποιαδήποτε στιγμή  το ζευγάρι επιλέξει. Συνήθως αφορά άνδρες που πρόκειται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση στους όρχεις λόγω καρκίνου ή άλλης παθήσεως, άντρες με χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων και φθίνουσα πορεία ή ακόμα και για μια πλειάδα άλλων παραγόντων που κάνουν δύσκολη ή αδύνατη την λήψη του σπέρματος την στιγμή κατά την οποία θα είναι απαραίτητο για την γονιμοποίηση των συλλεχθέντων ωαρίων.

Λήψη σπέρματος από βιοψία όρχη (Tese)

Η συγκεκριμένη τεχνική εφαρμόζεται σε περιπτώσεις  αζωοσπερμίας, σε περιπτώσεις δηλαδή όπου δεν ανευρίσκονται σπερματοζωάρια στο σπέρμα του συζύγου είτε λόγω αποφρακτικής ή λόγω μη αποφρακτικής αιτιολογίας.

Σπέρμα από δότη

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί το ζευγάρι να καταφύγει σε λήψη σπέρματος από δότη.

Γονιμοποίηση

Το επόμενο στάδιο λαμβάνει χώρα στο εργαστήριο όπου γίνεται η γονιμοποίηση του ωαρίου.

Κλασσική μέθοδος εξωσωματικής γονιμοποίησης

Ο εμβρυολόγος βάζει το ωάριο σε ειδικό τρυβλίο περικυκλωμένο με ειδικό μέσο και το επεξεργασμένο σπέρμα αφήνοντας το να γονιμοποιηθεί.

Εξωσωματική γονιμοποίηση με μικρογονιμοποίηση ICSI

Αναφέρεται στην τεχνική με την οποία ένα μόνο σπερματοζωάριο εισάγεται στο εσωτερικό του ωαρίου. Χρησιμοποιείται όταν η διεισδυτική ικανότητα  του σπέρματος στο ωάριο  προβλέπεται να είναι  μειωμένη.

Εμβρυομεταφορά

Μετά την επιτυχή γονιμοποίηση των ωαρίων και την εξέλιξη τους σε έμβρυα, το τελευταίο βήμα είναι η εμβρυομεταφορά. Η μεταφορά δηλαδή των εμβρύων εντός της μήτρας. Αυτό συμβαίνει συνήθως μεταξύ της 2ης και 3ης ημέρας μετά την ωοληψία.

Η επιλογή των εμβρύων τα οποία θα μεταφερθούν γίνεται με βάση τα χαρακτηριστικά τους και πάντα επιλέγονται τα “καλύτερα” από αυτά. Αυτά δηλαδή τα οποία παρουσιάζουν και τις μεγαλύτερες  πιθανότητες για να οδηγήσουν σε μία επιτυχημένη κύηση.

Η διαδικασία δεν χρειάζεται αναισθησία και είναι εντελώς ανώδυνη.

Εμβρυομεταφορά βλαστοκύστης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις η εμβρυομεταφορά μπορεί να γίνει  σε πιο προχωρημένο στάδιο. (στάδιο της βλαστοκύστης . Την 5η με 6η ημέρα δηλαδή μετά την γονιμοποίηση).

Συνήθως η επιλογή αυτή εξετάζεται σε ζευγάρια τα οποία καταλήγουν να  έχουν διαθέσιμα αρκετά έμβρυα για εμβρυομεταφορά. Μέσω αυτής της διαδικασίας δίνεται επιπλέον  χρόνος στην παρακολούθηση και επιλογή των εμβρύων με τα καλύτερα χαρακτηριστικά.

Οι μέρες μετά την εμβρυομεταφορά

Μετά την εμβρυομεταφορά δίνονται οδηγίες  και φαρμακευτική αγωγή στην μελλοντική μαμά ώστε να στηριχθεί και να διευκολυνθεί η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Κάποια από τα φάρμακα αυτά θα έχουν ήδη ξεκινήσει από την στιγμή της ωοληψίας.

Τέλος 12 ημέρες μετά την εμβρυομεταφορά γίνεται το τεστ κύησης και με τα αποτελέσματα αυτού δίνονται εκ νέου οδηγίες.